De vrolijk verlichte kerstboom behangen met ballen en slingers is een waar icoon voor ons kerstfeest. Veel mensen nemen rond het kerstfeest een spar of den in huis om hem samen op te tuigen en er cadeautjes onder te leggen. Ook wordt er in vrijwel iedere gemeente een grote den neergezet op een plein of andere centrale plaats. De kerstboom is erg populair en ook de namaakvariant rukt op in de tuincentra. Met een bosluchtspray is de kunstkerstboom bijna niet te onderscheiden van een echte spar!

Het is duidelijk dat de kerstboom onlosmakelijk verbonden is met ons kerstfeest. Toch heeft de kerstboom geen oorsprong in het christelijke kerstverhaal. Waar komt de kerstboom dan vandaan?

Het is niet helemaal duidelijk wanneer de spar als eerste werd gebruikt als kerstboom. Waarschijnlijk hadden de Germanen al voor de kerstening in december een groene boom in huis of op het erf. De spar was voor hen een vruchtbaarheidssymbool omdat deze in de winter zijn groene kleur behield.

Het begin van de kerstboom als symbool voor het christelijke kerstfeest was rond het begin van de zestiende eeuw, toen Luther de kerstboom tot symbool van de geboorte van Jezus verklaarde. Eerst stonden er alleen kerstbomen in kerken, rond het einde van de 19e eeuw werden er ook kerstbomen in de huiskamer gezet. Volgens Luther herinnert de kerstboom ons aan de boom in het paradijs; de kerstballen herinneren ons aan de vruchten waarvan Adam en Eva aten. De piek in de boom staat voor de ster die de Wijzen de weg wees naar de geboorteplaats van Jezus. Dat is ook waarom de piek soms door een ster vervangen wordt.

Het optuigen van een spar of een andere boom die s’winters groen blijft, is een hele oude traditie. Toch is ook nu de boom nog erg populair. Ieder jaar worden 50 tot 60 miljoen kerstbomen geproduceerd in Europa. Veel mensen schaffen meteen na sinterklaas een kerstboom aan. Toch is dit traditioneel gezien fout: kerstbomen werden niet gekocht en gedecoreerd voor 24 december en moesten weg op 6 januari. En pas op: als je je niet houdt aan deze data kan je volgens de traditie rekenen op ongeluk!